Jedan od preduslova konkurentnosti na savremenom tržištu svakako jeste troškovna efikasnost. Kako porezi čine značajan udeo u troškovima, kompanije su podstaknute da poreski optimizuju svoje poslovanje. S druge strane, budući da čine izvor finansiranja javnog sektora, porezi su takođe i u fokusu države. Dodatno, savremeno okruženje neminovno doprinosi sve složenijim poreskim propisima, za čije su adekvatno tumačenje neophodna šira i sofisticiranija znanja. Prema tome, poresko planiranje i optimizacija jedan su od ključnih faktora uspešnog poslovanja u savremenom okruženju i predstavljaju osnov za poslovne i investicione planove.
Transakcije kao što su statusne promene i akvizicije uglavnom imaju značajne poreske implikacije koje je potrebno detaljno sagledati pre sprovođenja samih transakcija, a u cilju optimizacije troškova poreza koji nastaju kao posledica sprovođenja istih. Suština je da poresko planiranje bude sastavni deo poslovnog odlučivanja, što svakako može rezultirati značajnom poreskom uštedom. S druge strane, ukoliko se poreski aspekti u navedenim transakcijama zanemare, te se odluke donose isključivo na osnovu drugih poslovnih parametara, može doći do značajnih poreskih posledica koje će bit sagledane tek po realizaciji transakcije.
Prema tome, od izuzetne je važnosti razumeti značaj i benefite koje poresko planiranje donosi i na taj način pre izvršenja same transakcije sagledati i eventualno prevenirati nepovoljan poreski ishod. U pojedinim slučajevima, blagovremeno sprovedena poreska analiza potencijalnih transakcija može dovesti i do odustanka, odnosno bitnih promena inicijalno kreiranog poslovnog plana.
Međutim, ukoliko se M&A transakcije sprovode bez poreskog planiranja, realizacijom istih može doći do nepovoljnih poreskih implikacija u smislu neplaniranih poreskih troškova, koji u praksi neretko budu i u milionskim iznosima.
Nažalost, u Srbiji poresko planiranje uglavnom nije deo procesa poslovnog odlučivanja, čak i u transakcijama kao što su statusne promene i akvizicije, budući da generalno svest o tome još uvek nije razvijena.
Autor: Bojan Lukić, TPA Srbija